Concept
Waarom VONK*?
De stad en regio Eindhoven missen momenteel één plek waar de gehele geschiedenis op een aansprekende manier toegankelijk wordt gemaakt voor inwoners, nieuwkomers en toeristen. Eindhoven Museum (EM) is als stedelijk cultuurhistorisch museum de aangewezen partij om hier vorm en inhoud aan te geven. Daartoe hebben we een uniek en vernieuwend museumconcept ontwikkeld, genaamd VONK*. Het centrale verhaal van VONK* draait om de transformatiemomenten in de geschiedenis van de stad en regio Eindhoven. Oftewel, die momenten dat de vonk oversloeg en er veranderingen in gang werden gezet die onze stad en regio gemaakt hebben tot wat ze vandaag de dag is.
Geschiedenis mee maken
In VONK* bouwen bezoekers samen met museummedewerkers aan historische verhalen in de vorm van interactieve toestellen, die we ‘vonken’ noemen. Dit doen zij in de Bouwschuur: het kloppend hart van VONK*. De iconische vonken worden in het museumpark geplaatst, waarmee VONK* een museum wordt dat samen met het publiek constant aan zichzelf bouwt en zichzelf telkens vernieuwt. Op die manier doen we niet alleen recht aan de grote rol die de maakindustrie van oudsher in onze regio speelt, maar veranderen we ook de manier waarop geschiedenis wordt geschreven en ervaren. Welke verhalen het museum gaat presenteren en in welke vorm, wordt namelijk mede door het publiek bepaald en vormgegeven.
Opbouw VONK*
De rode draad in het hele museum is zelf geschiedenis mee maken: aan de slag! De opbouw van VONK* is hier op aangepast en bestaat uit drie hoofdonderdelen die hieronder nader worden toegelicht:
- het entreegebouw;
- de maakschuur;
- het museumpark.
Rol musea verandert
Wat een museum is, is constant aan verandering onderhevig en in het huidige tijdsgewricht in een stroomversnelling gekomen. Jong en oud is steeds vaker op zoek naar betekenisgeving, naar verbinding met anderen. Op zoek naar bijzondere verhalen en plekken waar je je mee kunt
identificeren. Museumbezoek gaat daarom steeds meer over op ontdekkingsreis gaan en jezelf volledig onderdompelen in een nieuwe cultuur, de wetenschap of de geschiedenis. Het publiek van nu is niet eenvormig. Waar voor de traditionele museumbezoeker objecten met tekstbordjes goed werken, sluiten interactieve en participatieve manieren om de geschiedenis te verhalen beter aan bij een groeiend museumpubliek. Zingeving krijgt vorm door zelf aan de slag te gaan, out-of-the-box te denken en je creatieve brein aan te zetten en samen met anderen betekenisvolle ervaringen te delen. Dit is wat VONK* voor ogen heeft. Letterlijk geschiedenis maken, samen met onze bezoekers.
Entreegebouw
Het publiek komt binnen in het multifunctionele entreegebouw, dat tevens als poortfunctie van de Genneperparken kan dienen. Het is de groene huiskamer van de stad, waar zowel bezoekers van VONK* als bewoners uit de stad en regio, dagjesmensen en toeristen samenkomen. Het gebouw bevat een teaser, introshow en interactieve tijdlijn, winkel en museumcafé. Een deel van de ruimte, waaronder het museumcafé, is openbaar en tevens programmeerbaar met een podium. Na eerst via de wervelende introshow ondergedompeld te worden in 15.000 jaar geschiedenis, biedt de interactieve tijdlijn met collectiestukken verdere verdieping, zodat bezoekers kunnen duiden waar huidige ontwikkelingen in de stad en regio Eindhoven vandaan komen en hoe die ontwikkelingen op hun beurt samenhangen met historische gebeurtenissen elders in Nederland en de wereld. Vervolgens gaan bezoekers in de Maakschuur zelf aan de slag met het verleden.
Maakschuur
De Maakschuur is een interactieve werkplaats waar professionele makers samen met bezoekers, studenten en vrijwilligers werken aan vonken. De Maakschuur bestaat uit een ontwerpatelier, constructie- en werkplaats. In het atelier worden historische verhalen en gebeurtenissen met inbreng van het publiek verrijkt en vertaald naar een interactief ontwerp voor een vonk. Het is nadrukkelijk de bedoeling dat als een vonk in het museumpark wordt geplaats, deze aangeraakt, beklommen, betreden en aangezwengeld kan worden. De volgende productiefase van een vonk vindt plaats in de constructieplaats, waarbij het frame van de vonk wordt gebouwd en de historie van de Eindhovense maakindustrie wordt uitgelicht o.a. door objecten uit de museumcollectie. In dit deel van de maakschuur is plek om samen met het vaktechnisch onderwijs nieuwe generaties vaklieden op te leiden. In de werkplaats wordt de vonk vervolgens samen met het publiek afgebouwd. In de Maakschuur maken we gebruik van eeuwenoude en nieuwe technieken en historische innovaties die verbonden zijn met de maakhistorie van de stad en regio Eindhoven.
Museumpark
Na het bezoek aan de Maakschuur begint in het museumpark een verrassende ontdekkingsreis door de geschiedenis. Die begint bij de tijd van de jagers en verzamelaars en eindigt bij eergisteren. De bestaande historische gebouwen van het preHistorisch Dorp worden afgewisseld met vonken. De combinatie van historische gebouwen en nieuwe vonken bieden de bezoeker een spannende en leerzame ontdekkingstocht door de tijd. De geschiedenis van de stad en regio Eindhoven ontvouwt zich als een wonderlijke wandeling (zie de route op de kaart).
De parkachtige omgeving van de Genneper Parken is onlosmakelijk verbonden met het museumconcept. In dit beekdallandschap veranderde Eindhoven van een arme agrarische samenleving naar een industriële samenleving. Dankzij watermolens kon de industrie hier al ruim voor de komst van de eerste stoommachines op gang komen. Deze stap in de geschiedenis van Eindhoven is lang onderbelicht gebleven en kan in het museumpark VONK* straks eindelijk beleefd worden. Daarom wordt ook onderzocht of het dak van het entreegebouw publiek toegankelijk gemaakt kan worden. Op die manier worden historische landschapselementen van bovenaf zichtbaar.
VONK* wordt dus een toegankelijk museum voor en door de stad. Met de mix van binnen- en buiten-aanbod kunnen we een halve dagbesteding aanbieden én jaarrond open zijn. Daarbij ambiëren we een bovenregionaal bereik met een bezoekersaantal van 100.000 per jaar. Er zal dan ook gezocht worden naar connecties die voor iedereen interessant kunnen zijn, zowel voor inwoners als bezoekers uit de regio. We willen de geschiedenis van Eindhoven toegankelijk maken voor een breed publiek zoals: Eindhovenaren, Expats, gezinnen met kinderen, (vaktechnisch) onderwijs en geïnteresseerden in cultuur en historie. Door een laagdrempelig museum te maken zullen mensen kennis maken met alle thema’s en verhalen die het museum te bieden heeft.
